Het verhaal van de stad Rotterdam is zonder twijfel een bijzonder verhaal. Wat rond 1270 begon als vissersdorpje aan de Rotte is uitgegroeid tot een van de belangrijkste havensteden ter wereld. Een cruciaal hoofdstuk in de geschiedenis van de stad wordt geschreven in 1940: het jaar dat het centrum van Rotterdam voor een groot deel wordt verwoest. Grote delen van het centrum moesten herbouwd worden en deze wederopbouw heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het Rotterdam, zoals wij dat vandaag de dag kennen. Het verhaal van Rotterdam is echter meer dan een verhaal van bommen en wederopbouw.
De eerste groei van Rotterdam begint rond het midden van de zestiende eeuw. Rond 1600 kent de stad zo’n 13.000 inwoners. De eerste havens worden aangelegd. Deze periode zien we voornamelijk terug in de zogenoemde stadsdriehoek, die wordt begrensd door de Coolsingel en de Schiedamsedijk in het westen, de Goudsesingel in het noordoosten en de Nieuwe Maas in het zuiden.
De industriële revolutie
Rotterdam profiteert van de industriële revolutie en het feit dat de stad strategisch bijzonder goed ligt voor een handelsstad. Na de aanleg van de Nieuwe Waterweg (1872) wordt Rotterdam in rap tempo de poort van Europa. Rotterdam legt bruggen over de Maas, graaft havens op Zuid en er wordt een spoorlijn dwars door de oude stad aangelegd. Kleine omliggende gemeenten werden opgeslokt door de uitbreidende stad. De stad groeide verschillende richtingen op. Rotterdam verandert van een slaperige provinciestad in een wereldhaven. Aan het begin van de twintigste eeuw kent Rotterdam opnieuw een grote bevolkingsgroei.
Interbellum
Rotterdam is een grote havenstad mét internationale uitstraling: vervallen woningen worden vervangen door panden met allure, de eerste wolkenkrabber vereist, een grootstedelijke boulevard wordt aangelegd, nieuwe wijken en chique buurten worden gebouwd of geannexeerd. Ook het nieuwe stadion voor Feyenoord, De Kuip, past in dat nieuwe beeld van het grote Rotterdam. De inwonersaantallen groeien. Er ontwikkelt zich een fameus cultureel leven in het centrum. De stad is rijk aan bioscopen en theaters.
Het bombardement
1940 vormt een keerpunt in de historie van Rotterdam, vanwege het bombardement – dat in nog geen kwartier tijd – grote delen van het historische centrum verwoest. Nederland capituleert. Het Duitse bombardement werpt de ontwikkeling van de stad ver terug in de tijd. Van de ca. 600.000 inwoners worden er ca. 80.000 dakloos en ca. 850 mensen vinden de dood. ca 25.000 huizen en ca 4.000 overige gebouwen liggen in puin. De ‘ziel’ wordt uit de stad geslagen. Mensen verliezen niet alleen hun woning maar ook hun uitgesproken stedelijke leefomgeving.
Wederopbouw
Vrijwel direct na het bombardement wordt er gestart met de wederopbouw plannen. Nog eens 144 historische panden gaan tegen de vlakte. Panden die nog prima gerestaureerd kunnen worden. Rotterdam wilde namelijk een Amerikaanse binnenstad (downtown). Een stad waar de mensen alleen in de buitenwijken wonen. Er word gekozen voor een moderne wederopbouw met functiescheiding en de binnenstad is voortaan bestemd voor auto’s, winkels en kantoren. Het gebrek aan historische context, heeft de stad omgetovert in een proeftuin voor nieuwe bouwstijlen. “Hier kunt u experimenteren, want er is niet zo veel dat je kunt verpesten.” Bovendien duurt de wederopbouw erg lang, waardoor de binnenstad lang desolaat aandoet. In 1985 besloot het gemeente bestuur om wonen in de binnenstad toe te staan. Dit is een even zo essentiële periode voor de stad geweest, om te worden wat het nu is. Deze omslag zorgt er voor de de stad meer ging leven: een stad zonder mensen is geen stad.
The city of the future
Waar in Rotterdam van oudsher vooral vooruit wordt gekeken naar de toekomst, lijkt er de laatste jaren sprake van een groeiende waardering voor het bestaande. Historische gebouwen en experimentele bouw transformeren de “tweede stad” van Nederland in een world-class bestemming voor architectonische innovatie en maakt Amsterdam tot “de stad van het verleden”.
Rotterdam is vele steden
In de moderne binnenstad van Rotterdam wandel je over meer dan 700 jaar historie. De verschillende fases die de stad Rotterdam heeft doorgemaakt, maakt het tot een prachtige gelaagde stad. De website ‘Rotterdam is vele steden’ is een tijdreis door deze telkens veranderende stad. Met deze website archiveert de maker zijn zoektocht naar het historische Rotterdam, die meer biedt dan alleen de nieuwbouwiconen.